vrijdag 19 december 2025

Van Ender 5pro Naar Bambulab P1S

van Ender moeheid naar iets nieuws

Het is inmiddels alweer een paar jaar dat ik de Ender 5 gebruik, en eerlijk gezegd was ik er een beetje klaar mee.
De Ender is op zich een stabiele printer: hij doet wat hij moet doen en ik heb nooit écht grote problemen gehad. Maar de nadelen zitten hem niet in het printen zelf — ze zitten in alles wat je moet doen voordat je überhaupt kunt printen.

Ik had vooral veel gedoe met slicer‑instellingen. De combinatie van software, profielen en de grillen van de printer zorgde ervoor dat ik vaker aan het tweaken was dan aan het maken.

Een vriend van me, die ook een Ender 5 Pro heeft, heeft dat opgelost door gewoon één soort filament te gebruiken en altijd dezelfde slicer. Daardoor kon hij één stabiel profiel maken, en sindsdien draait zijn printer als een zonnetje.
Maar ik ben precies het tegenovergestelde type: ik hou van verschillende kleuren, andere materialen, nieuwe PLA‑varianten. Ik wil testen, vergelijken, verbeteren. En zodra je dat doet, reageert de Ender niet meer voorspelbaar. Integendeel zelfs.

Verschillende filamentsoorten vragen andere instellingen:

  • andere nozzle‑temperaturen
  • andere bed‑temperaturen
  • andere flow
  • andere cooling
  • andere adhesie‑eigenschappen

Als ik wil experimenteren, weet ik van tevoren al dat ik opnieuw moet gaan sleutelen aan slicer‑profielen en temperatuurcurves. En dat kost tijd, aandacht en frustratie.

En dan heb ik het nog niet eens gehad over bed‑leveling en nozzle‑hoogte. Ja, je kunt dat automatiseren, maar daar had ik nooit zin in. Dus stond ik altijd met een A4‑papiertje alle vier de hoeken af te stellen. Tot je erachter komt dat het midden van het bed krom is — en je dus alsnog geen perfecte eerste laag krijgt.

En dan was er nog het bed zelf. In mijn geval zat er een lichte holte in het midden — precies op de plek waar je je eerste laag het liefst perfect wilt hebben. De enige manier om dat een beetje te compenseren was door de holte op te vullen met… aluminiumfolie. Ja, echt. Een soort DIY‑shim‑pakketje onder het printbed, zodat het tenminste enigszins vlak werd.

Maar zelfs dan kon je nooit volledig vertrouwen op de first layer.
Soms leek het goed, soms trok het los, soms werd het een soort abstracte spaghetti‑sculptuur. Je wist het gewoon nooit. En dat constante “misschien werkt het, misschien niet” begon me steeds meer tegen te staan.

Het gevolg was dat ik steeds minder ging printen.
Niet omdat ik het niet leuk vond maar omdat ik wist dat elke printpoging weer een sessie werd van afstellen, testen, hopen, bijstellen, opnieuw proberen. Het plezier raakte er langzaam uit.

Wat ik nog wél printte waren kleine dingen die familie vroeg: een kapot koelkastclipje, een ontbrekend haakje, een plastic onderdeel dat nergens meer te krijgen was. Dan maakte ik er gewoon een nieuwe versie van.
(Waarom ze per se een stuk onderdeel wilden hebben weet ik niet, haha — ik maakte natuurlijk gewoon een nieuwe.)

En toen kwam het omslagpunt.

Een kennis van me had de Bambu gekocht, en ik had online al vaker gezien dat het een printer was die vooral bekend stond om twee dingen: snelheid en eenvoud. Geen gedoe, geen rituelen met papiertjes, geen eindeloze calibratie‑dansjes. Gewoon… printen.

In die tijd was de AMS nog niet echt een ding. Ze waren er wel mee bezig, maar het was nog geen standaard onderdeel van het ecosysteem. Maar toen mijn kennis zijn Bambu bestelde, kon hij de AMS er wél meteen bij nemen. En ik geef het eerlijk toe: ik was meteen jaloers.

Want mijn enige manier om meer kleuren te printen was door pauzes in de G‑code te zetten en dan handmatig het filament te wisselen.
Elke keer weer: print pauzeren, filament eruit, nieuw filament erin, hopen dat de temperatuur klopt, hopen dat de purge goed gaat, hopen dat de eerste laag na de wissel niet verpest wordt. Het was een soort ritueel dat meer weg had van een middeleeuwse ceremonie dan van moderne technologie.

En ineens kon hij gewoon vier kleuren gebruiken. Of drie kleuren waarvan er één bijna op was, en de vierde gewoon als nieuwe spoel kon dienen. Geen gezeur. Geen handmatig gedoe. Geen timing. Geen stress.
Alles automatisch.

Dat was het moment waarop ik dacht: oké, dit is niet meer eerlijk.
Hij was aan het printen, ik was aan het worstelen.

Wat hield me tegen?

Wat me vooral tegenhield, was dat de Bambu‑printer destijds (nu zo’n twee jaar geleden) behoorlijk duur was. Het AMS‑systeem stond nog in de kinderschoenen en er was simpelweg niet veel betrouwbare informatie over hoe de printer zich in het echt zou gedragen.
Was het een stabiele machine?
Kon je onderdelen makkelijk vervangen?
En hoe zat het met onderhoud?

De sleutelaar in mij bestaat nog steeds maar tegenwoordig alleen voor vervangen, niet meer voor modden. Dus ik wilde wel zeker weten dat ik niet een gesloten doos kocht waar je niets aan kunt doen.

Daarom heb ik lang gewacht. Heel lang. Ik hoopte dat de prijs zou zakken, dat er meer reviews zouden komen, dat het AMS zich zou bewijzen. En eerlijk: ik probeerde mezelf én mijn vrouw te motiveren om het ooit aan te schaffen, maar het bleef bij “misschien later”.

Tot mijn grote verbazing kwam zij er in december zelf mee.
Ze had gezien wat mijn kennis allemaal kon maken met zijn Bambu, en ze had ook mijn frustratie gezien: vooral bij grotere prints die steeds mislukten. Kleine dingen lukten nog wel, maar het plezier was eraf. Ik was inmiddels overgestapt op één soort filament en de originele Creality‑slicer — iets wat ik eigenlijk nooit wilde, omdat andere slicers veel fijner waren. Maar het werkte, en dat was op dat moment belangrijker dan vrijheid.

Alleen… de zin in printen was weg.
Het voelde niet meer als een hobby, maar als een klus.

Onze nieuwe printer

Toen mijn vrouw het voorstelde, stond ik eigenlijk al boven de kopen‑knop te hangen. Zo’n aanbod moet je niet laten afkoelen. Het duurde nog drie weken voordat hij binnen was, en BOY — wat waren dat lange weken. Elke dag even kijken naar de bestelstatus, alsof dat iets zou versnellen.

Er zat wel één voorwaarde aan vast: mijn Creality moest een nieuwe eigenaar krijgen. Dat deed toch een beetje pijn. Ik had er zoveel uren, tweaks, mods en euro’s in gestopt dat het bijna voelde alsof ik een oude kameraad wegdeed. Maar eerlijk is eerlijk: een printer van vijf jaar oud heeft zijn beste tijd gehad.

Gelukkig had mijn beste makker nog een zelfbouw‑Prusa uit het jaar kruk staan, dus hij kon mijn Ender goed gebruiken. En toen ik alles bij elkaar zocht wat ik in die jaren had verzameld — reserveonderdelen, upgrades, tools, mods, sensoren, nozzles, kabeltjes — had ik er bijna een tweede Ender van kunnen bouwen. Dat zegt eigenlijk alles: als je doel is om te printen, maar je zoveel moet sleutelen dat je printer langzaam in een nieuw model verandert… dan is het tijd voor iets anders.

De DHL stond voor de deur

Toen de doos eindelijk binnenkwam (ja, ik had al tig unboxing‑video’s gezien), heb ik hem meteen uitgepakt. Geen bouwpakket. Geen frame rechtzetten. Geen riemen spannen. Alleen een paar transportschroeven losmaken en klaar.

Ik zette hem aan, laadde het filament, en als eerste test printte ik het Bambu‑logo.

En wat denk je?
HIJ PRINT.

Niet “hij print bijna”, niet “hij print maar de eerste laag is drama”, niet “hij print maar ik moet nog even tunen”.

Nee.
Hij. Print.

En dat moment dat pure, simpele het werkt gewoon  voelde als thuiskomen in een hobby die ik bijna kwijt was geraakt.

Van knutselen naar hobby weer terug

En dat was eigenlijk het mooiste van alles: met de Bambu voelde 3D‑printen eindelijk weer als een hobby. Niet als een klus. Niet als een technische uitdaging die je eerst moet winnen voordat je iets moois mag maken. Maar gewoon… printen.

Waar ik bij de Ender steeds meer tijd kwijt was aan het voorbereiden van een print  bed‑leveling, nozzle‑hoogte, temperatuur‑tweaks, slicer‑profielen, aluminiumfolie‑shim‑pakketten  merkte ik nu dat ik weer tijd had voor het creatieve deel. Voor het ontwerpen. Voor het maken. Voor het plezier.

De Bambu haalde het knutselen uit de weg, zodat ik weer kon knutselen aan ideeën in plaats van aan de machine.

Ik hoefde niet meer te hopen dat de eerste laag goed zou gaan.
Ik hoefde niet meer te twijfelen of het filament wel zou pakken.
Ik hoefde niet meer te denken: “Zal ik dit wel printen? Straks mislukt het weer.”

In plaats daarvan dacht ik:
“Wat zal ik vandaag eens maken?”

En dat is precies wat een hobby hoort te zijn.

Slot: Terug naar waar het hoort

Wat begon als een hobby, groeide langzaam uit tot een voortdurende strijd met instellingen, afstellingen, temperaturen en improvisaties met aluminiumfolie. Het plezier maakte plaats voor sleutelen, aanpassen en hopen dat de volgende print wél zou lukken. De Ender heeft me veel geleerd, maar hij vroeg uiteindelijk meer aandacht dan hij terug gaf.

Met de Bambu P1S is dat omgedraaid. De techniek staat niet meer tussen mij en mijn ideeën in. Ik hoef niet meer te vechten met de machine om iets te mogen maken. Ik kan weer printen zoals het ooit bedoeld was: met nieuwsgierigheid, creativiteit en plezier.

De hobby is terug.
En eerlijk? Ik had niet gedacht dat ik dat gevoel nog eens zo sterk zou ervaren.

dinsdag 23 maart 2021

Eerste Prints maken

De eerste prints maken, moeilijk of makkelijk ?

 

Ok, we hebben een printer uitgekozen, we hebben heel misschien zelfs een upgrade er bij besteld en je printer nieuwe goodies gegeven. Hoe gaan we nu verder ?

voordat we het plastic uit de printer kunnen laten lopen om er een gewenste vorm mee te maken, moeten we toch eerst een ontwerp hebben.

Ontwerp

Om iets uit je printer te krijgen moet je wel iets hebben. er zijn verschillende methodes om aan een ontwerp te komen. 

thinkerverse
ik gebruik Thinkercad.com en thingiverse.com

tinkercad

tinkercad is een programma waarmee je zelf ontwerpen maakt door met eenvoudige vormen een ontwerp te maken. Er zijn genoeg YouTube filmpjes te vinden waarin uitgelegd wordt hoe je het gebruikt.

thinkercad
het is een zeer eenvoudige versie voor het ontwerpen van eenvoudige vormen.

er zijn verschillende programma gratis te krijgen om 3d ontwerpen te maken.
even een google er op los laten en je hebt zo verschillende programma's en site's waar je ontwerpen kan maken. sommige erg technisch andere meer eenvoudig met eenvoudige vormen, net wat je zelf wil.

Modellen van internet halen.


Thingiverse

Thingiverse is een website waar je naar hartenlust kan shoppen voor ontwerpen. De meeste zijn gratis en er zijn heel veel modellen waar je uit kan kiezen. je kan ook zelf je eigen ontwerpen er op zetten. 

Slicen

Slicen is niets anders dan het omzetten van het 3D model naar een code die de 3D-printer kan begrijpen. in de code wordt verwerkt waar de printer start en wat hij doen moet. denk hieraan aan het opwarmen van het printbed (waar je op print), de temp van je fillament en de coördinaten waar de printerkop heen moet.

er zijn diverse programma's die dit kunnen doen, waaronder Pruca-slicer, Cura en Slic3r.

Ik ga een andere keer dieper op deze programma's in, omdat het een zeer uitgebreid onderdeel is.
om een print te maken is het eigenlijk alleen van belang dat je met je 3d ontwerp die als *.STL is opgeslagen wordt omgezet in een *.Gcode om het voor de printer behapbaar te maken.

Printen

de Gcode moet nu of via een geheugenkaart naar de printer gebracht worden of via een directe link (usb) zoals via octoprint of creality-hub. er zijn ook 3D printers die hun eigen netwerk aansluiting hebben. waar het om gaat is dat de code wordt doorgestuurd naar de printer zodat hij de data kan omzetten in een echt printje.

Moeilijk of makkelijk ?

ja en nee, ok daar schieten we dus niet veel mee op Jeroen.

Ja    Printen op zich is niet moeilijk, huh wacht je zegt nu weer ja en nee tegelijk... wacht even, ben nog         niet klaar...
ok    Printen van diverse onterdelen is in zoverre niet moeilijk, als je het ontwerp hebt, de printer is goed afgesteld en alle randvoorwaarden zijn ok, dan is printen eenvoudig. 

Ik heb zelf een tijdje moeten zoeken naar de juiste instellingen voor mijn printer en de diverse PLA soorten (kleuren, maar omdat de samenstelling zo anders is elke keer, moet je toch spreken over soort)

 Ook als je het zelfde merk gebruikt zal je zien dat niet elke kleur even fijn reageerd op de zelfde temperatuur. Sterker nog, ook de zelfde kleur, maar andere batch nr. kan problemen geven. Ook de ruimte waarin je print kan problemen geven als je niet goed oplet. te koude ruimtes zorgen voor veel warping, dit is dat het plastic op je printbed gaat vervormen door te grote temperatuurverschillen.

Dan is er nog hoe goed je de fillament opslaat, als deze te vochtig wordt kan hij ook andere eigenschappen krijgen. Hoewel PLA het meest vriendelijk gezinst is van alle printer materialen, zal je merken dat de laatste meters vaak problemen geven door vocht.

Samengevat,

Ja printen van 3D ontwerpen is niet als koffiemaken met een cupje. Je moet net als filterkoffie steeds opnieuw de balans vinden tussen temperatuur en je medium (fillament of koffie, het is maar wat je aan het doen bent).

is je printer in een ruimte met een gelijke temp en vochtigheid, dan heb je er geen omkijken naar. Af en toe beetje schoonmaken en onderhoud en je bent een blije printer. Staat je 3D printer in een schuur met veel tocht en vocht, dan wordt het een leuke uitdaging om hem altijd netjes te laten printen.

Voor wie is een 3D printer geschikt ?

Ja weer een moeilijke vraag, maar ik ga je een beetje helpen.
Voor iedereen,....wacht.....Die het leuk vindt om zelf iets te maken. Ik gebruik het om mijn bordspellen mooier te maken. Ik maak inlay's en extra onderdelen die niet te koop zijn (of te duur). Je kan er letterlijk van alles mee maken, zelfs onderdelen voor je printer. wil je een leuk hangertje maken ?, dat kan.. een Ikea kast onderdeel van plastic vervangen ?, dat kan.. wil je een revolutionair onderdeel uitvinden ?.. ga je gang.. een 3D printer kan het printen, your mind is the limid zoals ik vaker hoor..

is het voor iedereen weggelegt ?

Nee, het vergt veel tijd en doorzettingsvermogen om hier goed in te worden. tijd en reseach om je product goed te printen. 

is het leuk ?,

ja, elke print die er goed uitkomt is voor mij een feestje, elk nieuw ontwerp dat ik gemaakt heb, maakt me trots. Ik heb dit product gemaakt, ontworpen en nu staat het voor me.

dat maakt voor mij deze hobby (?) leuk. Ik hoop er ook in de toekomst mijn werk van te maken.

woensdag 16 september 2020

Modificaties maken een must of hobby 2

 

Modificaties maken een must of hobby 2   

onderzoek naar modificaties

hoewel ik geen officiële onderzoeker ben, maar op school wel heb geleerd hoe je een onderzoek moet maken en gebruiken. Kan ik met zekerheid zeggen dat de door mij gegeven informatie klopt. De mensen die de antwoorden hebben gegeven hebben via Facebook deze antwoorden gegeven

De meeste mensen die ik sprak hadden een Pi - computer omgebouwt tot OctoPI dit is een klein computertje die op internet aan te sluiten is, waarmee je de printer via de pc of zelfs via mobiel kan besturen. Creality heeft toevallig deze maand (aug. 2020)  een zelfde soort box uitgebracht onder de naam Creality wifi-box


Ik heb van veel mensen onafhankelijk van elkaar antwoorden gehad, Ik heb mijn onderzoek bij één merk gehouden, waarvan het me opviel dat veel mensen hun printer aanpaste.

Er vielen me een paar dingen op, 
Ender 3 (versie 1)
Rede van aankoop was de prijs 
Wat het meeste aangepast werd waren:
Bowden tube (witte doorvoerslang voor filament)
Extruder (de motor die de filament doorvoert)
Bl-touch (sensor voor automatisch bedlevel)

de rede van aanpassen was over het algemeen omdat het alsnog goedkoper was het zo te doen, dan een printer te kopen die duurder was met (soms niet eens alles) upgrades.

een van de upgrades dat ik wil doen is de bl-tough. maar hiervoor moet ik mijn moederboard aanpassen en andere firmware opzetten. zodra ik dit gedaan heb zal ik jullie op de hoogte brengen.

dinsdag 18 augustus 2020

Modificaties maken een must of hobby 1

 Modificaties maken een must of hobby

Ik vroeg me af waarom mensen hun net gekochte printer gelijk aanpaste. Is er iets niet goed aan het ontwerp? Is het net als bij computers, waar je het uiterlijk wil personaliseren ?

Toen ik mijn zoektocht naar printers ging maken kwam ik er achter dat er best veel mensen zijn die hun net kostbare printer nog niet eens uitgepakt al in gedachten hadden voorzien van andere onderdelen dan die standaard geleverd werden bij de machine. Nu is het inderdaad handiger om, als de machine nog niet in elkaar is gezet, gelijk de vervangende onderdelen er op te zetten. Je moet anders de machine twee keer in en uit elkaar halen, maar waarom doen mensen het ?

Laat ik eerst eens mijn redenen uitleggen waarom ik mijn printer heb aangepast.


bij mijn printer is bij de kabelboom die uit de voedingsdoos komt een scherpe rand, dit is bekend bij de community van Creality. Op zich kan er niet heel veel gebeuren maar omdat een scherpe rand en stroom niet de ideale combi is, heb ik dit dus gelijk veilig gemaakt. Ik heb een vriend van me gevraagd om een beschermrand te printen. Dit voorkomt dat ik onnodig mijn printer moet demonteren.  Omdat hij toch bezig was heb ik gelijk gevraagd om een beschermkap te printen voor de controle-unit. waarom deze er niet op zit vanaf de fabriek is me een raadsel, het is een kwetsbaar deel dat beschermt moet zijn.
Nog een veiligheidsissue is de montage van de bedrading naar het warmtebed. de draden hangen aan hun soldeer zonder steun. Dit heb ik aangepast door op thinkerverse een steuntje te downloaden en te printen. Deze steun zorgt er voor dat de kabel niet kan bewegen, wat de duurzaamheid vergroot.

koel mondje

Extra koeling.

De printer heeft bij de nozle (spuitmond) een opening waar lucht uit komt van de fan. deze zorgt er voor dat filament zo snel mogelijk weer hard wordt nadat het op de laag er onder komt. gebeurt dit te langzaam, dan kan het vervormen of niet goed blijven plakken. door er een betere halve ringvormige opening op te zetten voorkom je dit en worden de prints beter.

bedrading

Om de bedrading wat veiliger te maken buiten de printer heb ik een kabel-organizer gebruikt om alles bij elkaar te binden. Ook de Bolingtube en de draden naar de printerkop heb ik samengebonden voor strakkere look en meer stabiliteit voor de toevoer van de filament.  

printsteunen

Extra steunen onder mijn printbed.

Dit is nog niet helemaal bewezen dat het helpt, maar het bewijst ook niet dat het niets doet. De steunen (blauw) zorgen er voor dat het bed niet zal kiepen op de uiteinde. Een millimeter verschil door gewicht kan de print al laten mislukken.

Glazen bed.

omdat het magnetische matje niet 100% strak en gelijk is, heb ik een glazen bed besteld die er voor zorgt dat de onderkant van de print glad is in plaats van geribbeld. ook is mijn bed nu 100% recht, waardoor ik ook geen rare vervormingen krijg.

Tocht scherm

windscherm
Tochtschermen heb ik geplaatst om er voor te zorgen dat de print niet te veel last heeft van windvlagen. Het is geen must, maar merk dat de ruimte waar ik werk aan één kant meer last heeft van tocht. Door het scherm te plaatsen heeft mijn print er geen last van en zal dus niet gaan vervormen.

Je ziet, ik heb er al aardig wat aan versleuteld maar op zich geen drastische aanpassingen. Nu heb ik wel nog wat upgrade's in gedachten, maar ik wacht er nog even mee. dit is onder anderen een automatische bed level systeem en verlichting. 

Was het noodzakelijk ?

Ja en nee, er waren een paar verbeteringen voor het printen gemaakt waaronder het bed en de koeling. de steunen zijn niet echt bewezen, maar wordt wel vaak gezegd dat het aan te raden is. De bedrading is voor een groot deel cosmetisch maar zeker ook wel een belangrijke aanpassing ter bescherming van deze. Het scherm is meer een voorzorg dan een must. Het glazen bed had er van mij standaard bij gemoeten omdat het warmte element niet 100% egaal is. bij de nieuwere printers hebben ze dit wel gedaan.

Conclusie 

Je zal, als je er niets extra's doet, wel een goede printer hebben maar met een paar kleine aanpassingen wordt hij er zeker beter en duurzamer van. Sommige printer-modellen zijn al aangepast in de loop der tijd, zo heeft Creality regelmatig een upgraded versie met betere componenten. maar niet altijd de gene die de consument in gedachten had. Er zijn daarom ook veel "off-branded" onderdelen te koop die je op deze printers kan plaatsen. hier lees je meer over bij de andere hobbyisten . Niet alleen Creality gebruikers bouwen hun printer om tot hun eigen Frankenstein.  Ook Prusa gebruikers knutselen er lustig op los. ook voor hen geld dat sommige dingen niet naar hun smaak is gemaakt. Ik zelf heb nog geen Prusa printer. Maar als ik er een heb, zal ik ook deze zeker aanpassen.

In deel 2 praat ik over wat andere gebruikers hebben aangepast aan hun printers.
 

maandag 17 augustus 2020

SLA & DLP geschiedenis 3D printers Deel 2

Geschiedenis 3D printers Deel 2 SLA & DLP

Er zijn voor de consument over het algemeen 3 type printers (betaalbaar) die ik zal behandelen. De rede dat ik het alleen over deze zal hebben is eigenlijk logisch, we zijn consumenten met een klein tot middel groot budget en de printers die ik zal behandelen zitten in de prijsklasse van ong. € 170,- tot z'n € 800,- euro. natuurlijk zijn er nog duurdere versies, maar dat is voor mij volledig overbodig om over te hebben omdat jullie (mijn doelgroep) geen experts zijn maar starters net als ik.
 
 
Formlabs Form 3 - Basic Package - Meer 3D
We onderscheiden
(deel 1 geschiedenis 3d printers)
1) FDM© Fusion deposition modeling
    FFF    Fused Filament Fabbrication
2) SLA Stereolithograpy
3) DLP Digital light processing

we gaan het in deze blog hebben over SLA en DLP

Bij zowel SLA en DLP wordt een oppervlak foto-reactieve vloeibare hars selectief blootgesteld aan uv-licht. Hierdoor ontstaan laagjes hars die aan elkaar stollen. Het grote voordeel is, dat de "resolutie" veel hoger is, dan bij gewone filament printers. Of in andere woorden, de afdrukken zijn veel gedetailleerder en fijner. dit komt mede doordat je licht veel selectiever en fijner (dunner) kunt richten. 
 

Printerbed

In tegenstelling van FFF printers worden de objecten ondersteboven "geprint" . Omdat het een vloeistof is moet je dus voorstellen dat je iets dompelt. een "print"bed wordt in een vloeistof gedompeld en hangt op zeer dichte afstand van het lichtmedium (lazer of lcd). De vloeistof reageert op het uv licht en wordt op deze plek steviger. dan gaat het platform iets omhoog en herhaald. hoewel je in vloeistof niet veel last hebt van de zwaartekracht, moet je toch bepaalde stukken extra ondersteunen. Daar moet je dus wel rekening mee houden. 
 
Het grote nadeel van zowel de DLP als de SLA printers ten opzichte van FFF printers is dat het geprinte product niet gelijk gebruiksklaar is. Het product moet nog schoongemaakt worden met alcohol en daarna met een speciale (UV) lamp verder uitgehard moet worden. Omdat de vloeistof erg giftig is, net als de dampen, vergt het meer stappen om het veilig te maken. (handschoenen dragen, werkbank beschermen, UV licht bescherming) kortom het is niet zo eenvoudig om op deze manier te printen. Maar waarom doen we het dan wel ?
 

Waarom SLA / DLP printen (bij gewone consumenten)

Veel staat met 3d printen bij de kwaliteit van de print. Hoewel we bij filament printers accepteren dat we ribbels zien. Is het bij Vloeistof prints toch de bedoeling dat het glad is. Nu hoor ik je denken, Ja maar bij filament prints kan je toch ook met alcohol gladde randen maken ?.. Klopt bij sommige filamenten kan dat, maar niet alle. SLA/DLP printers worden vaak gebruikt bij zeer gedetailleerde prints. Denk bijvoorbeeld aan samples voor fabricage, afgiet masters maken en Miniaturen. De afwijkingen in deze prints zijn nihil en de details zijn extreem scherp.

De verschillen tussen de SLA en DLP printers zijn niet heel erg groot, ze gebruiken allebei uv licht als activatie middel en een dompelbad om het in te maken. Waar zit het verschil ?

SLA

Bij SLA gebruikt men twee motoren, de zogenaamde galvanometers, (een op de X-as en een op de Y-as). Deze richten snel een laserstraal over het afdrukgebied, waardoor het hars stolt. Dit proces deelt het ontwerp, laag voor laag, op in een reeks van punten en lijnen die aan de galvanometers worden doorgegeven als een reeks coördinaten. je kan dit dus vergelijken met een printerkop die heen en weer gaat, maar dan vanuit een vaste positie. Wat beweegt is de spiegel die de assen bewegen om de lazer de goede kant op te zetten. de Z as ( hoogte) hebben ze allebei wel nodig om het bed op te tillen.

DLP

Hier wordt de printerbed boven een LCD scherm gehangen. In het dompelbad zit een doorzichtige bodem waaronder het scherm zit. er wordt in plaats van telkens een stipje of lijntje, in een keer een afbeelding geprojecteerd op het bed. dan gaat het bed omhoog en proces wordt herhaalt. Je snapt al, dit gaat een stuk sneller dan de lazer die steeds zijn route moet lopen ( net als filament printers) Voordeel hiervan is inderdaad dat het sneller gaat. Maar er zijn ook nadelen. De resolutie, of scherpte van de afbeelding is erg afhankelijk van de scherm. Deze is niet zo hoog als die van de lazer, die veel preciezer te werk gaat.  

Wanneer een SLA of DLP

SLA printers hebben een hogere resolutie, en zijn ideaal voor modelbouw en miniaturen. de verfijnde prints zien er super strak uit en de kwaliteit is bijzonder hoog. Nadeel is dat de printer erg gevoelig is voor storingen omdat er bewegende delen in zitten. te harde klappen en de spiegels kunnen uit calibratie gaan. herstellen of repareren van deze is bijna niet te doen.

DLP printers zijn voor snelle prints en eventueel modelbouw en miniaturen maar meer grofstoffelijk. bij grote hoeveelheden is deze erg handig. Meeste DLP printers hebben een groter volume omdat het relatief makkelijk is om een scherm groter te laten projecteren. let er wel op dat de resolutie met de afmeting mee gaat anders heb je last van voxels ( eenvoudig gezegd blokjes vorming door de resolutie van het scherm) je kent het probleem wel dat een dia projectie op één meter er beter uit ziet dan de zelfde projectie op drie meter. als je de resolutie niet aanpast wordt het korreliger, en dus blokkerig.

Conclusie    

Als je weet wat je wil gaan printen heb je 3 keuzes te maken. wil ik goedkoop, hoge kwaliteit en welke materiaal keuze. 
 
FDM / FFF printers zijn eenvoudig(er) in gebruik. materiaal is over het algemeen veilig (PLA is meest veilige, andere materialen kunnen giftige dampen bij het smelten hebben) maar hebben een beperking in de kwaliteit van de prints. veel materiaal soorten om uit te kiezen, met diverse kleuren. De printers zijn best gehorig in gebruik.

SLA Printers zijn het meest precies in het printen en hebben een hoge voorkeur bij modelbouwers en mensen die miniaturen maken. Nadeel is dat het erg bewerkelijk is en veel gevaarlijke stoffen gebruikt worden. Je moet veel extra apparatuur er bij kopen om de objecten te wassen en te harden. ( ja je kan de alcohol in een potje stoppen en zonlicht gebruiken) maar het gaat sneller met wat hulp. Als een SLA printer stuk gaat is hij moeilijk te repareren omdat de afstelling van de lasers erg secuur werk is. Omdat er gevaarlijke dampen vrij komen moet je de printer in een ruimte hebben staan die goed kan ventileren.

DLP printers zijn over het algemeen goed betaalbaar en het lcd scherm is relatief eenvoudig te vervangen. er is geen calibratie nodig van de uv-inrichting. DLP printers zijn betaalbaarder ook in grotere volumes. Ook deze printer moet in een goed te ventileren ruimte staan. 





zondag 26 juli 2020

FDM© en FFF Deel 1 geschiedenis 3D printers


Geschiedenis 3D printers Deel 1 FDM© / FFF


Er zijn voor de consument over het algemeen 3 type printers (betaalbaar) die ik zal behandelen in de colms. De rede dat ik het alleen over deze zal hebben is eigenlijk logisch, we zijn consumenten met een klein tot middel groot budget en de printers die ik zal behandelen zitten in de prijsklasse van ong. € 170,- tot z'n € 800,- euro. natuurlijk zijn er nog duurdere versies, maar dat is voor mij volledig overbodig om over te hebben omdat jullie (mijn doelgroep) geen experts zijn maar starters net als ik.

We onderscheiden
1) FDM© Fusion deposition modeling
    FFF    Fused Filament Fabbrication
2) SLA Stereolithograpy
3) DLP Digital light processing
--------------------------------------
deze ga ik niet behandelen omdat deze hoofdzakelijk industriële printers zijn:

4) SLS selective laser sintering
5) SLM Selective laser melting
6) LOM laminated manufacturing
7) EBM Digital Beam melting

FDM©/ FFF Printers

In het kort gezegd komt het hier op neer:
FDM©/ FFF  printers zijn printers die laagjes filament op elkaar stapelen, die tezamen een object vormen.

    De 2 termen komen uit het verleden, de FDM ©  is een geregistreerde merknaam van Developed             statysys inc (Nasdaq: SSYS) . of te wel, het is een merknaam geworden in plaats van een methode. in de begin 90er         jaren heeft mr. S.Scott Crump een methode uitgevonden om de huidige standaard 3d printers te             maken die via het FDM© systeem werken. Er is zijn vele rechtszaken in deze tijd geweest omdat
    ook de reprap printers uitgevonden werden.

RepRap_v2_Mendel

Reprap printers ?

Ja als ik dan toch volledig wil/ moet zijn, dan komen we nog even op een tussenstap en tevens ook de belangrijkste in de ontwikkeling van de 3D printers.
Bedacht op 2 februari 2004 toen Adian Bowyer, een profesor in mechanische engineering op de universiteit te Bath in Engeland was. Hij starten met het project in 2005. In Maart 2007 startte hij met project "Darwin" en gevolgd door project "Mendal" in 2009 en "Prusa Mendel" en "Huxley" in 2010 ..
(Sorry voor al deze data, maar je wil het doen of goed doen, dan doe ik het laatste..)
De oplettende lezer zal gelijk zien dat er een bekende naam in voor komt, Prusa, dat klopt..
Josef Prusa, ja die van de Prusa 3d printers was in 2009 onderdeel van dit project. Door zijn ontwikkeling van de Headed bed is hier de bakermat gelegd tot de hedendaagse 3D printer die we als FFF printer kennen.

Wat was die Reprap printer ?

De vraag is niet zo zeer wat het is maar waarom hij er is. De gedachten achter deze printer waren niet alleen Idealistisch dan wel geweldig. Je maakt een printer, deze printer maakt onderdelen die beter zijn dan de printer waarop het gemaakt wordt. Deze printer maakt op zijn beurt weer betere printers en zo verder.
De bedoeling was om iedereen de mogelijkheid te geven een printer te hebben ( via vrienden die er een maakte, die het weer via via kregen) om zo iedereen een eigen fabriekje te laten bezitten. De gedachten er achter was dat als iedereen zelf zijn producten kon maken er een volledig nieuwe industrievorm kwam waarin transport en opslag overbodig werden en creativiteit bevorderd zou worden. Het mooie van dit alles was, is dat het open-source soft/ hardware is. Hierdoor mag iedereen het gebruiken en aanpassen naar eigen wens.

Je begrijpt dat mr. Crump dit niet zo zag zitten. Om dit via een omweg toch te kunnen realiseren hebben ze de naam FFF bedacht. Tegenwoordig kom je dus of FDM© of FFF tegen bij deze type printers. Je weet dan ook gelijk met welke maatschappij je te maken hebt.

Prusa Printers zijn daarom nog steeds Open-source systemen. en lenen zich bij uitstek om aan te sleutelen.

Waarom is dit belangrijk ?


Ik vindt, als je een hobby start, je een beetje van de achtergrond moet weten. Ik heb niet alles kunnen vertellen, maar als je de bronnen volgt die ik heb neergezet voor je, dan kan je aardig diep graven in zowel de geschiedenis van deze dan wel andere printers. Natuurlijk ga ik het ook daar over hebben. Maar dit is de Most goto printer, dus is hij als eerste.

Vind je dit een leuk stukje, wil je meer weten of juist andere zaken?, Laat het me weten. Dan zal ik er zeker in de toekomst wat mee gaan doen.


zaterdag 18 juli 2020

Onderdelen

Ender printerbed
Onderdelen

Als je net als ik start in de 3d printerwereld dan kom je namen tegen die je misschien niet direct zal begrijpen. In mijn geval was ik al een maandje aan het inlezen en daardoor leerde ik al deze onderdelen te herkennen voordat ik de printer had. Dit hielp me bij problemen zoeken. Ik wist de term en waar ik naar kijken moest. In deze colm wil ik jullie ook een beetje wegwijs maken. Ik zal proberen zoveel mogelijk er in te zetten maar, omdat ik ook nog beginner ben, zal ik niet volledig zijn. Daarvoor alvast sorry. Maar meld het gerust, daar leren we allemaal van.

Onderdelen die je moet kennen voor 3d printer

Filament
allerlei soorten kleuren

De 3d printer heeft martiaal nodig om te printen, deze noemen we filament. Deze kunnen uit diverse soorten plastics bestaan of mengingen van metalen, hout en plastics.  

PLA is de bekendste van de rij omdat deze makkelijk te printen is, goedkoop en lage smelttemperatuur heeft. De PLA is dus makkelijk te gebruiken en is er in zeer veel kleuren.

Wat kan er fout gaan.

Mijn grootste fout met PLA was, dat ik dacht dat alle rollen de zelfde karaktereigenschappen had. Dat is dus niet waar. Elke rol, zelfs de zelfde kleur, moet gecontroleerd worden of hij goed smelt op de temperatuur die op de rol aangegeven staat. Voorbeeld: bij 123-3d eigen merk staat dat de beste temp. voor de rol 205-215  graden is. bij mijn printer en de rollen die ik gebruik zit ik bij 215 gc. 
Het kan zijn dat mijn thermostaat niet goed is afgesteld. Maar ik moet het dus bijstellen. ik heb ook een PLA van REAL (Amsterdamse firma) die alleen maar lekker print op 208 graden. je moet dus opletten en goed kijken hoe de printer omgaat met de filament.

meer info kan je vinden op de website van 123-3d.nl (ik wordt niet gesponsord maar deze leggen het goed uit in het Nederlands)

Extruder

Nieuwste CREALITY 3D Printer Ender 3 Deel Bowden Aluminium Blok ...

Extruder is niets anders dan een stappenmotor met een tandwieltje en een klem om de filament naar de nozel te brengen. Het tandwieltje klemt zich aan één kant in het filament en de ring aan de andere kant zorgt dat deze wordt geleid. Het tandwieltje duwt de filament het slangetje (bowden tube) in en deze zal het naar de printerkrop brengen.


Wat kan er fout gaan.

Er kunnen een paar dingen fout gaan in deze:
1) Te strakke veer, grote duw-spanning, de veer in de extruder klemt het filament tegen de het tandwiel en de roller. Dit zorgt ervoor dat deze grip krijgt en het filament naar boven duwt. Te strak, dan wordt het filament zwaar ingegroeft. Dit kan als probleem geven dat het filament wordt stuk getrokken, of plat geduwt. Als het filament afbreekt, zal de printer niet meer printen, het filament wordt niet meer doorgedrukt. Wordt het filament platgedrukt of zwaar beschadigt dan kan deze gaan klemmen in de bowden tube. dit zorgt er voor dat de printer niet meer print (maar wel zijn bewegingen blijft maken) en je hoort klikgeluiden van de extruder. het filament gaat niet verder, maar de tandwieltjes proberen het wel, dit geeft klikgeluiden. belangrijk is om te kijken of er wel iets geprint wordt of dat hij blijft klikken en er gebeurt niets. Oplossing is het Filament er uit halen en de stelschroef bijstellen zodat hij minder strak is. Bij sommige Ender 3 en 5 extruders wordt zelfs aangeraden de veer in te korten. Het Klikken kan ook door een ander probleem ontstaan namelijk dat de stappenmotor te snel draait. Dit heet de E-stappen afstelling.


Directdrive


Deze variant is direct aan de kop verbonden en heeft dus geen bowden tube. Deze printers kunnen heel goed met flexibele filament omgaan en zijn minder storingsgevoelig. nadeel is dat er dus aan de kop een extra gewicht zit die in combinatie van slechte afstelling van de aandrijfsnaar extra ghosting veroorzaakt. Ghosting is een soort schaduw effect in je print. Als de kop veel en snel heen en weer gaat kan deze doorschieten. Dit heet ghosting. 

Nozel

123-3D Nozzle 0,40 mm Prusa Wanhao MK8 compatible (123-3D huismerk)  DMK00000

De printer heeft als alle andere printers een printerkop, maar bij de 3d printer zijn er 2 belangrijke delen. de Nozel, dit is het spuitmondje van de printer en de kop zelf. hier zit de verbinding tussen het koude en warme gedeelte. Er zijn verschillende soorten printerkoppen, van geheel metaal, keramisch of deels metaal en koper. Ook hebben ze verschillende maten van 0.25 mm tot 1 mm . Als de filament de kop in gaat is het nog koud. Er is ook een koel-ventilator om dit zo te houden. dan is er een warme zone, hier wordt het filament omgezet in vloeibare vorm ( niet te) en als het de nozel uitkomt dan wordt het weer langzaam hard. Het idee hier achter is dat zolang het nog heet en vloeibaar is, het beter hecht aan de ondergrond waar het op ge print wordt. en dat de plastic op plastic aan elkaar gaan hechten. hierdoor krijg je een massief stuk plastic.

Wat kan er fout gaan.

Veel, dit is één van de belangrijkste punten dat goed in de gaten gehouden moet worden. daarom zal ik er later op terug komen. maar te koude filament is moeilijk te printen (hecht niet) en te warm dan komen er teveel fouten in je printwerk. de kleur gaat matter worden en eigenschappen veranderen.


Heatbed


waar je op print is je heatbed, deze hoeft niet heet te zijn, PLA kan je prima op een onverwarmde bed printen. maar andere plastics hebben dit wel nodig. meer hierover in een later onderdeel. er zijn verschillende soorten ondergronden om op te printen. Glas, metaal en flexibele matjes. de laatste is vaak magnetisch zodat je deze er makkelijk af kan halen. sommige gebruiken nog een extra plakmiddel om de hechting tussen bed en filament te verhogen.


Bedlevelling

Om je print er zo goed mogelijk uit te laten zijn, is het belangrijk dat je printoppervlak zo recht en vlak mogelijk is. dit doe je door je bed af te stellen. meestal heb je aan de onderkant van je bed 3 of meerdere stelschroeven die je gebruikt om alle 4 de hoeken bij te kunnen stellen. hierdoor kan je in theorie het bed dus 100% vlak krijgen. houd er rekening mee dat het bed zelf ook oneffenheden kan hebben. veel mensen nemen daarom een glazen bed, deze zijn vlak en hebben geen afwijkingen. hoe je het afstelt en waar je op letten moet, lees je een andere keer.

vaak lees je ook iets over speciale voeding en stille borden etc. dat is voor mij even te technisch omdat ik er van uit ga, dat jullie net als ik, een printer kopen en niet zelf gaan bouwen. ik zal er wel een keer op terug komen onder het kopje verbeteren en upgraden huidige printer.